Ek Ders Mevzuatı ve Hesaplama Programı

Kamu kurumlarında ödenen ek ders ücretleri, özellikle eğitim ve öğretim hizmetlerinde görev yapan personele ilişkin olarak düzenlenmiştir. Bu konu, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar ve ilgili diğer mevzuatla düzenlenmektedir. Aşağıda ek ders ödemeleriyle ilgili genel çerçeve sunulmaktadır:

1. Ek Ders Ücreti Nedir?

Ek ders ücreti, kamu görevlilerinin mevzuatla belirlenen görevleri dışında, belirli bir saati aşan ders veya ek hizmetleri yerine getirmeleri karşılığında yapılan bir ödemedir. Genellikle öğretmenler, akademisyenler ve eğitim kurumlarında görev yapan diğer personel için uygulanır.

2. Mevzuat Dayanakları

Ek ders ödemelerine ilişkin temel yasal dayanaklar şunlardır:

• 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu: Kamu görevlilerinin ücret ve mali haklarını düzenler.

• 1739 Sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu: Eğitim hizmetlerinde görev yapanların hak ve sorumluluklarına ilişkin düzenlemeler içerir.

• Millî Eğitim Bakanlığı Yönetici ve Öğretmenlerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine İlişkin Karar (2006/11350): Öğretmenler ve yöneticilerin ek ders saatlerini ve bu dersler karşılığında alacakları ücretleri düzenler.

  
  

3. Ek Ders Ücreti Hangi Durumlarda Ödenir?

Ek ders ücreti, aşağıdaki durumlarda ödenir:

• Normal Ders Saati Üstü Görevler:

  Haftalık zorunlu ders saatini aşan dersler karşılığında.

  
  

  • Örgün ve yaygın eğitim kurumlarının müdür, müdür başyardımcısı ve müdür yardımcıları haftada 6 saat,

  • Okul öncesi ve sınıf öğretmenleri haftada 18 saat,

  • Genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenleri haftada 15 saat,

  • Atölye ve laboratuvar öğretmenleri haftada 20 saat, ders okutmakla yükümlüdürler. 

  
  

  Bu saati aşan dersler için ek ders ücreti ödenir.

  
  

• Destekleme ve Yetiştirme Kursları: Öğrencilerin başarı düzeylerini artırmak amacıyla verilen ek dersler.

• Nöbet Görevleri: Eğitim kurumlarında görevli yönetici ve öğretmenlerin nöbetçi oldukları günlerde yaptıkları görevler için.

• Sınav Görevleri: Merkezi sınavlar veya kurum içi sınavlarda gözetmen ya da sınav görevlisi olarak çalışmaları durumunda.

• Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri: Özel eğitime ihtiyaç duyan öğrencilere yönelik hizmetler.

• Yönetici Görevleri: Okul müdürleri, müdür yardımcıları ve diğer yöneticilerin ders saatleri dışında yaptıkları görevler.

4. Ek Ders Ücreti Hesaplama

Ek ders ücretleri, her yıl Cumhurbaşkanı Kararı veya ilgili kurumların belirlediği tarifelere göre ödenir. Ücret hesaplanırken şu unsurlar dikkate alınır:

• Ders Saat Ücreti: Her yılın başında belirlenen gösterge rakamı ve memur maaş katsayısı üzerinden hesaplanır.

• Brüt ve Net Ücret: Ek ders ücreti brüt olarak belirlenir, ancak vergi kesintilerinden sonra net olarak ödenir.

• Gece ve Hafta Sonu Ek Dersleri: Gece yapılan dersler ve hafta sonu verilen derslerde ücret oranları genellikle artırımlıdır.

5. Sınırlar ve Kısıtlamalar

Ek ders ödemelerinde belirli sınırlamalar bulunmaktadır:

• Haftalık Azami Ders Saati: Mevzuatta belirlenen azami saatleri aşan görevler için ek ders ücreti ödenmez.

• Görev Tanımına Uygunluk: Ek ders ücretleri, yalnızca mevzuata uygun şekilde görevlendirilen personele ödenir.

• İzin ve Rapor Durumları: Hastalık izni veya raporlu olunan günlerde ek ders ücreti ödenmez.

6. Denetim ve Uygulama

• Ek ders ödemeleri, ilgili kurumların personel birimleri tarafından takip edilir.

• Ödemelerin doğru yapılması için okul müdürlükleri, milli eğitim müdürlükleri veya üniversiteler tarafından kontrol mekanizmaları işletilir.

  
  

6. Ek Ders Ücreti Hesaplama

Ek ders ücretleri, aşağıdaki unsurlara göre hesaplanır:

a. Gösterge Rakamı ve Katsayıya Göre Belirleme

• Ek ders ücretinin temeli, her yıl Bütçe Kanunu ile belirlenen gösterge rakamı ve memur maaş katsayısına dayanır.

• Brüt Ek Ders Ücreti Formülü:

  Gösterge Rakamı x Memur Maaş Katsayısı

• Örnek: Gösterge rakamı 140, memur maaş katsayısı 2025 yılı için 1,012556 olup, bir saatlik brüt ek ders ücreti:

  
  

  140 x 1,012556 = 141,76TL (brüt).

  
  

b. Net Ek Ders Ücreti

• Brüt tutardan şu kesintiler yapılır:

  • Gelir Vergisi (%15 - %27 arasında değişebilir),

  • Damga Vergisi (%0,759),

  • Sosyal Güvenlik Kesintisi (bazı durumlarda uygulanmaz).

• Örnek: Brüt tutar 141,76 TL ise, net ücret (yaklaşık olarak): 102-104 TL civarındadır.

c. Artırımlı Ek Ders Ücretleri

• Gece Dersleri: Saat 18.00 sonrası yapılan derslerde, ek ders ücreti 150 gösterge rakamı üzerinden ödenir.

• özel eğitime muhtaç öğrencilerin eğitim ve öğretim gördüğü kurumlarda görevli öğretmen ve yöneticiler ile bu öğrencilere yönelik olarak açılan özel sınıf öğretmenlerine ve cezaevlerinde görevli öğretmenlere %25 artırımlı ödenir.

• Millî Eğitim Bakanlığı Örgün ve Yaygın Eğitimi Destekleme ve Yetiştirme Kursları Yönergesi kapsamında görev alan yönetici ve öğretmenlere %100 fazlasıyla ödenir.

• Hafta Sonu ve Tatil Günleri: Hafta sonu veya resmî tatillerde yapılan dersler için ücret, normalden 150 gösterge rakamı üzerinden ödenir.

d. Haftalık Ek Ders Sınırı

• Mevzuata göre öğretmenlerin haftalık alabilecekleri ek ders saat sınırları belirlenmiştir:

  
  

7. Ödeme Usulleri

Ek ders ücretleriyle ilgili ödemeler aşağıdaki süreçlere göre yapılır:

a. Ödeme Dönemleri

• Ek ders ücretleri genellikle aylık olarak hesaplanır ve ödenir.

• Ay sonunda öğretmen veya personelin ders çizelgeleri kontrol edilir ve bordro hazırlanır.

  
  

b. Kim Tarafından Ödenir?

• Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Kurumlar: Öğretmenlerin ve yöneticilerin ek ders ücretleri, ilgili okul müdürlükleri veya il/ilçe milli eğitim müdürlükleri tarafından ödenir.

• Üniversitelerde Görevli Akademisyenler: Üniversitelerde ek ders ücretleri, ilgili fakültelerin mali işler birimi tarafından hesaplanır ve ödenir.

c. İlgili Belgeler

Ödeme yapılmadan önce aşağıdaki belgeler hazırlanır:

1. Ders Çizelgesi: Görevli öğretmenin veya akademisyenin aylık ders saatlerini gösterir.

2. Ek Ders Bordrosu: Ödenecek tutarın detaylandırıldığı bordro.

3. Onay Süreci: Bordro, okul müdürü veya fakülte dekanı gibi yetkililer tarafından onaylanır.

d. Banka Ödemesi

• Ek ders ücretleri, genellikle maaş gibi, ilgili personelin banka hesabına yatırılır.

  
  

8. Özel Durumlar

a. Ücret Kesintisi

• İzinli veya Raporlu Günler: Hastalık izni veya yıllık izin süresince ek ders ücreti ödenmez.

• Ders Yapılmayan Günler: Resmî tatil, kar tatili gibi nedenlerle ders yapılamayan günlerin ek ders ücretleri kesilir (istisnalar hariç).

b. İstisnalar

• Destekleme ve Yetiştirme Kursları: Bu kurslarda görev alan öğretmenler, kurs süresi boyunca artırımlı ek ders ücreti alırlar.

• Uzaktan Eğitim Dersleri: COVID-19 sonrası düzenlenen uzaktan eğitimlerde de ek ders ücreti ödenmektedir.

  
  

9. Denetim ve Uygulama

• Ek ders ödemeleri, ilgili kurumun muhasebe birimi tarafından düzenli olarak kontrol edilir.

• Hatalı ödeme tespit edilirse, fazla veya eksik ödenen tutar, ilgilinin maaşından kesilir veya tamamlanır.

• Maliye Bakanlığı ve Sayıştay, ek ders ödemelerini denetleme yetkisine sahiptir.

  
  

Programı indirmek İçin Tıklayınız