Mal Bildirimi
- Ramazan Taş
- 13 Oca
- 4 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 17 Oca
Kamu görevlilerinin mal bildiriminde bulunması hususunda Anayasa'nın 71. maddesi, bu konuda temel hükmü içermektedir
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 71. Maddesi
Siyasi Haklar ve Ödevler Bölümü altında düzenlenen bu madde şu şekildedir:
Madde 71– Kamu hizmetine girenlerin mal bildiriminde bulunmaları ve bu bildirimlerin tekrarlanma süreleri kanunla düzenlenir. Yasama ve yürütme organlarında görev alanlar, bundan istisna edilemez.
Bu hüküm, kamu görevlilerinin mal bildiriminde bulunma zorunluluğunu anayasal bir yükümlülük haline getirmiştir. Anayasa'daki bu hüküm, daha detaylı düzenlemeler için ilgili kanunlara (örneğin, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzlukla Mücadele Kanunu) atıfta bulunur.
Anayasa'nın Bu Hükmünün Amacı
Bu düzenleme, kamu görevlilerinin mali durumlarının şeffaflığını sağlamak, kamu kaynaklarının kötüye kullanımını önlemek ve yolsuzlukla mücadele etmek amacı taşır. Anayasa’nın bu hükmü, hem kamu güvenini artırmayı hem de kamu görevlerinin dürüstlük ve hesap verilebilirlik ilkelerine uygun şekilde yerine getirilmesini sağlamayı hedefler.
Kanuni Düzenlemeler
Devlet memurlarının mal bildiriminde bulunması, Türkiye'de 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu 14 . Maddesi
Mal bildirimi:
Madde 14 – Devlet memurları, kendileriyle, eşlerine ve velayetleri altındaki çocuklarına ait taşınır ve taşınmaz malları, alacak ve borçları hakkında, özel kanunda yazılı hükümler uyarınca, mal bildirimi verirler
ile Devlet memurları, mal beyanında bulunmak zorundadır. 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu ile diğer kamu görevlileri maddeler halinde sayılmış ve mal bildirimi hakkında detaylıca hükümler verilmiştir. İşte bu konuda genel bilgiler:
Mal Bildirimi Yapma Zorunluluğu
Düzenlemeler ile kamu görevlilerinin gelir ve varlıklarının şeffaflığını sağlamak, rüşvet ve yolsuzlukla mücadele etmek amacıyla getirilmiştir.
Mal bildiriminde bulunacaklar
1) Her tür seçimle iş başına gelen kamu görevlileri ile Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar (Muhtarlar ve ihtiyar heyeti üyeleri hariç)
b) Noterler,
2) Türk Hava Kurumunun genel yönetim ve merkez denetleme kurulu üyeleri ile genel merkez teşkilatında ve Türk Kuşu Genel Müdürlüğünde, Türkiye Kızılay Derneğinin merkez kurullarında ve Genel Müdürlük teşkilatında görev alanlar ve bunların şube başkanları,
3) Genel ve katma bütçeli daireler, il özel idareleri, belediyeler ve bunlara bağlı kuruluş veya alt kuruluşlarda, kamu iktisadi teşebbüsleri (İktisadi devlet teşekkülleri ve kamu iktisadi kuruluşları) ile bunlara bağlı müessese, bağlı ortaklık ve işletmelerde, özel kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulan ve kamu hizmeti gören kurum ve kuruluşlar ile bunların alt kuruluşlarında veya komisyonlarında aylık, ücret ve ödenek almak suretiyle kamu hizmeti gören memurları, işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri ile yönetim ve denetim kurulu üyeleri,
4) Siyasi parti genel başkanları, vakıfların idare organlarında görev alanlar, kooperatiflerin ve birliklerinin başkanları, yönetim kurulun üyeleri ve genel müdürleri, yeminli mali müşavirler, kamu yararına sayılan dernek yönetici ve deneticileri,
5) Gazete sahibi gerçek kişiler ile, gazete sahibi şirketlerin yönetim ve denetim kurulu üyeleri, sorumlu müdürleri, başyazarları ve fıkra yazarları,
Mal bildiriminde bulunmak zorundadırlar.
Özel Kanunlarına göre mal bildiriminde bulunmak zorunda olanlar da bu Kanun hükümlerine tabidir.
Bildirimlerin konusu
Mal bildiriminde bulunması gereken Kamu görevlilerinin kendilerine, eşlerine ve velayetleri altındaki çocuklarına ait bulunan taşınmaz malları ile görevliye yapılan aylık net ödemenin, ödeme yapılmayan görevlilerin ise, 1 inci derece Devlet Memurlarına yapılan aylık net ödemenin beş katından fazla tutarındaki her biri için ayrı olmak üzere, para, hisse senetleri ve tahviller ile altın, mücevher ve diğer taşınır malları, hakları, alacakları ve gelirleriyle bunların kaynakları, borçları ve sebepleri mal bildiriminin konusunu teşkil eder.
4. Bildirimin zamanı
Mal Bildirimlerinin;
1) göreve atanmada, göreve giriş için gerekli belgelerle, (yazılı bildirim verilmedikçe göreve atama yapılamaz.)
2) Cumhurbaşkanı yardımcısı veya bakan olarak atanmalarda, atamayı izleyen bir ay içinde,
3) Seçimle gelinen görevlerde seçimin kesinleşmesi tarihini izleyen iki ay içinde,
4) Mal varlığında önemli bir değişiklik olduğunda bir ay içinde,
5) Yönetim ve denetim kurulu üyelikleri ile komisyon üyeliklerine seçim ve atamalarda göreve başlama tarihini izleyen bir ay içinde,
6) Görevin sona ermesi halinde, ayrılma tarihini izleyen bir ay içinde,
7) Gazete sahibi gerçek kişiler ile, gazete sahibi şirketlerin yönetim ve denetim kurulu üyeleri faaliyete geçme tarihini, sorumlu müdürleri, başyazarları ve fıkra yazarları bu işe veya görevlerine başlama tarihini izleyen bir ay içinde,
Verilmesi zorunludur.
Bildirimin yenilenmesi
Mal Bildiriminde bulunması gereken Kamu görevlilerinden, görevlerine devam edenler, sonu (0) ve (5) ile biten yılların en geç şubat ayı sonuna kadar bildirimlerini yenilerler. Yeni bildirimler yetkili merci tarafından daha önceki bildirimler ile karşılaştırılırlar.
Bildirimlerin verileceği merciler
Bildirimlerin verileceği merciler şunlardır:
Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyeleri için Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar için Cumhurbaşkanlığı,
Kamu kurum ve kuruluşlarında görevli personel için özlük işleriyle ilgili sicil ve belge raporlarının bulunduğu makam veya merci,
Kurum, teşebbüs, teşekkül ve kuruluşların Genel Müdürleri, yönetim ve denetim kurulu için ilgili Bakanlık,
Yüksek mahkemelerin daire başkan ve üyeleri için mahkemenin başkanı,
Noterler için Adalet Bakanlığı,
Diğer kurum ve kuruluşların memur ve hizmetlileri için atamaya yetkili makam veya merci,
Türk Hava Kurumu ile Türkiye Kızılay Derneğinde görev alanlar için kurum ve dernek genel başkanlığı,
Görevlerinden ayrılanlar için bu görevlerinde iken bildirimlerinin vermeleri gereken makam veya merci,
Siyasi parti genel başkanları için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı,
Kooperatifler ve birliklerin başkanları, yönetim kurulu üyeleri ve genel müdürleri için kooperatiflerin ve birliklerin denetimlerinin yapıldığı kuruluşlar,
Yeminli mali müşavirler için Maliye ve Gümrük Bakanlığı,
Türk Hava Kurumunun, Türkiye Kızılay Derneğinin ve Kamu yararına sayılan derneklerin genel yönetim ve merkez denetleme kurulu üyeleri için İçişleri Bakanlığı, bunların şube başkanları için bulundukları İl Valilikleri,
İl Genel Meclisi Üyeleri için Valiler, Belediye Meclis Üyeleri için Belediye Başkanları, Belediye Başkanları için İçişleri Bakanlığı,
Mal bildirimi verecek son merciler için, kendi kuruluşlarının özlük işleri ile ilgili makam veya merci,
Gazete sahibi gerçek kişiler ile, gazete sahibi şirketlerin yönetim ve denetim kurulu üyeleri, sorumlu müdürleri, başyazarları ve fıkra yazarları bulundukları yer en büyük mülki amirliği,
Vakıfların idare organlarında görev alanlar için Vakıflar Genel Müdürlüğü,
Görevleri sebebiyle birden fazla mal bildiriminde bulunması gerekenler asli görevlerinden dolayı bir tek mal bildiriminde bulunurlar.
ความคิดเห็น